«Οι εφημερίδες επηρεάζουν σημαντικά τον κοινωνικό διάλογο»

Το τέταρτο κατά σειράν «Print Media Conference», η διεθνής δηλαδή ημερίδα για τα πάσης φύσεως έντυπα, πραγματοποιείται την προσεχή Παρασκευή 5 Φεβρουαρίου, στο ξενοδοχείο «Ledra Marriott». Εκεί, θα παρουσιασθούν και θα συζητηθούν παραδείγματα, λύσεις και στρατηγικές που θα αφορούν τόσο την έξοδο από την κρίση όσο και την ανάπτυξη του κλάδου. Μια πρώτη γεύση μπορούμε να πάρουμε απ’ όσα απάντησαν στις ερωτήσεις της «Κ.Ε.» ο Αλτούγκ Ατσάρ και ο Στιβ Φόλγουελ.

Ο Steve Folwell ηγείται του στρατηγικού σχεδιασμού για τον όμιλο «Guardian Media Group», που εκδίδει, μεταξύ άλλων, την ημερήσια «Guardian» και τον κυριακάτικο «Observer». Ειδικότερα, έχει την ευθύνη της στρατηγικής για τη διαχείριση του χαρτοφυλακίου προϊόντων του ομίλου αλλά και της διεθνούς ανάπτυξης του.

*Δεν είναι λίγοι όσοι υποστηρίζουν ότι τα έντυπα πέθαναν. Συμφωνείτε ή διαφωνείτε;

– Η αλήθεια είναι ότι ο κλάδος των εντύπων διέρχεται τη βαθύτερη κρίση του από τη δεκαετία του ’20. Εως τώρα, πάντως, καμία από τις μεγάλες, τις πανεθνικές εφημερίδες της Βρετανίας δεν έχει πει «αντίο» στα εγκόσμια και, παρότι κάποια τοπικά φύλλα κατέβασαν ρολά, τα φύλλα που κυριαρχούν στις τοπικές αγορές είναι ακόμη κερδοφόρα. Οι ειδησεογραφικοί οργανισμοί αναγκάστηκαν να αναδιοργανώσουν τις εφημερίδες τους και να προχωρήσουν σε περιορισμό των εξόδων, αλλά για την ώρα έχουν αποδειχθεί εξαιρετικά ανθεκτικοί.

*Οπότε; Τι σόι μέλλον έχουν τα έντυπα;

– Ο καλύτερος τρόπος για να διευρύνουμε την απήχηση του δημοσιογραφικού μας υλικού δεν είναι πλέον τα έντυπα, είναι η ηλεκτρονική δημοσιογραφία. Από την άλλη, ωστόσο, οι εφημερίδες εξακολουθούν να προσφέρουν τα μέγιστα στην κερδοφορία μας και να επηρεάζουν σημαντικά τον κοινωνικό διάλογο.

*Διά ταύτα;

– Διά ταύτα, το μέλλον των εφημερίδων δεν θα αφορά τη διάδοση αλλά σχολιασμό των ειδήσεων.

*Ο Ρούπερτ Μέρντοχ επιμένει στις ειδησεογραφικές σελίδες επί πληρωμή. Απ’ ό,τι ξέρω, ο όμιλος του «Guardian» έχει μάλλον αντίθετη άποψη. Τι απαντάτε;

– Δεν νομίζω ότι είναι και τόσο εύκολο να πάει κανείς κόντρα στη «δωρεάν» κουλτούρα του Ιντερνετ, ιδίως στον τομέα της «γενικής» ειδησεογραφίας. Ακόμη και αν όλες οι εφημερίδες άρχιζαν να χρεώνουν τις ηλεκτρονικές εκδόσεις τους, θα έπρεπε να ανταγωνισθούν οργανισμούς όπως το BBC, το CNN και το Sky News του ίδιου του Μέρντοχ, οι ιστοσελίδες των οποίων παρέχουν δωρεάν και πρώτης γραμμής ενημέρωση. Εννοείται ότι για συγκεκριμένες εφημερίδες και για συγκεκριμένους αναγνώστες θα δουλέψει η επί πληρωμή ιστορία και αναμφιβόλως κάποια από τα πειράματα θα αποδειχθούν αποτελεσματικά. Για την ώρα, όμως, είμαστε πεπεισμένοι ότι το ρίσκο είναι μεγάλο και δεν αντισταθμίζει τη συνεχιζόμενη αύξηση της αναγνωσιμότητάς μας. Εκεί όπου μπορεί να δουλέψει αυτό το πράγμα είναι σε εξειδικευμένες περιπτώσεις της ειδησεογραφίας και της πληροφόρησης και, ιδίως, στη διάδοση των νέων μέσω κινητής τηλεφωνίας. Εκεί, ο κόσμος είναι διατεθειμένος να πληρώσει για τη βολή του, να τα έχει δηλαδή άμεσα τα νέα στο τηλέφωνο, και έχουν αναπτυχθεί έξυπνοι τρόποι πληρωμής. Παράδειγμα; Μόλις ξεκινήσαμε ως «Guardian» μια επί πληρωμή εφαρμογή για το iphone, που αφενός αναδείχθηκε σε νούμερο ένα προσοδοφόρο εφαρμογή για όλη τη Βρετανία και αφετέρου αποκόμισε τις καλύτερες κριτικές παγκοσμίως στον τομέα των ειδησεογραφικών εφαρμογών.

*Πώς βλέπετε το ψηφιακό μέλλον για τις φίρμες, τα brand names των media; Θα καταφέρουν να επιβιώσουν;

– Εξαρτάται από τις πρωτοβουλίες των διευθυντών και των εκδοτών και την υποστήριξη που θα λάβουν από τους ιδιοκτήτες των ΜΜΕ. Πριν εμφανισθεί το Ιντερνετ, ο «Guardian» ήταν η ένατη σε μέγεθος βρετανική εφημερίδα. Επενδύσαμε όμως πολύ στο κυβερνοδιάστημα και συνεχίζουμε διαρκώς να επενδύουμε. Η επιλογή αυτή, σε συνδυασμό με την διακριτή φύση της ειδησεογραφίας μας, έφεραν την ιστοσελίδα μας guardian.co.uk στην πρώτη θέση μεταξύ των ιστοσελίδων των εφημερίδων, ενώ παγκοσμίως έχουμε κερδίσει πάνω από 35.000.000 χρήστες. Οι περισσότεροι μάλιστα από τους αυτούς τους χρήστες, συμπεριλαμβανομένων περίπου 100.000 Ελλήνων, δεν είναι κάτοικοι Βρετανίας. Παρότι το ιντερνετικό μοντέλο δεν είναι και τόσο εύκολη ιστορία, καταφέρνουμε να αποκομίζουμε περισσότερα από 30.000.000 ευρώ ετησίως από τις κάθε είδους ενέργειές μας στο κυβερνοδιάστημα.

*Θέλω την άποψή σας για το μέσα ζήτημα που έχει προκύψει με τον ανταγωνισμό μεταξύ των μπλόγκερ και των δημοσιογράφων. Τι είναι τελικά: φίλοι ή εχθροί;

– Φίλοι αναμφιβόλως! Οπως δήλωσε προσφάτως ο διευθυντής του «Guardian» Αλαν Ρασμπριτζερ, άμα αντιμετωπίζεις την μπλογκόσφαιρα με ανοιχτό μυαλό, δεν σε παίρνει μετά να βγαίνεις και να λες ότι μόνο οι δημοσιογράφοι διαθέτουν γνώσεις και ενόραση. Πολλά από τα πλέον ενδιαφέροντα πειράματα του «Guardian» αυτή την εποχή αφορούν στο συνδυασμό των πραγμάτων που κάνουν οι δημοσιογράφοι με τις εμπειρίες, το πάθος και την ειδίκευση των αναγνωστών μας, των επισκεπτών μας, των ανθρώπων που θέλουν εντέλει να συμμετέχουν στην ειδησεογραφία μας. Οταν αναπτύξαμε την περιβαλλοντική ιστοσελίδα του «Guardian», το κάναμε ξέροντας ότι δεν μπορούσαμε από μόνοι μας να καλύψουμε έναν τόσο χαώδη τομέα. Οπότε, φροντίσαμε να διασυνδεθούμε με ένα δίκτυο από μπλόγκερ και από άλλες περιβαλλοντικές ιστοσελίδες. Εμείς αναφερόμαστε σε αυτούς κι αυτοί αναφέρονται σε εμάς. Τους προσφέρουμε μια πλατφόρμα ολόκληρη και ένα μεγάλο ακροατήριο, συν ένα τμήμα από τα διαφημιστικά έσοδα. Μας προσφέρουν ποικιλία και εύρος πληροφόρησης, που από μόνοι μας ούτε να τα ονειρευτούμε δεν θα μπορούσαμε. Να σας δώσω ένα παράδειγμα; Η κυκλοφορία στο guardian.co.uk/environment αυξήθηκε κατά 137% το τελευταίο τρίμηνο του 2009!

• Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2010

 

Τζορτζίνα Χένρι: Ο διαδικτυακός αναγνώστης δεν είναι παθητικός

Τζορτζίνα Χένρι, Guardian

Η Τζορτζίνα Χένρι έχει χρηματίσει επικεφαλής του ενθέτου Media και διευθύντρια σύνταξης του Guardian. Τα τελευταία χρόνια είναι επικεφαλής στην ιστοσελίδα Comment is Free, μια πλατφόρμα ελεύθερου διαλόγου όπου γίνονται διαδικτυακές «μάχες» για την πολιτική, τη θρησκεία, την επιστήμη, ενώ άρθρα των δημοσιογράφων της βρετανικής εφημερίδας αναρτώνται και σχολιάζονται. Η ιστοσελίδα δημοσιεύει 50.000 σχόλια τον μήνα, τα οποία συχνά είναι επιθέσεις εναντίον των δημοσιογράφων.

• Στη νέα εποχή του Τύπου, οι δημοσιογράφοι βγαίνουν από το απυρόβλητο;

– Εχει περάσει η περίοδος όπου οι δημοσιογράφοι ή οι πολιτικοί δεν συναντούσαν το κοινό. Παλιά κάθονταν στην ασφάλεια του γραφείου, έπαιρναν ενίοτε ενοχλητικές επιστολές και δεν πολυέδιναν σημασία. Τώρα, οτιδήποτε γράφουμε έχει πολύ μεγαλύτερο αντίκτυπο από τον αριθμό των αναγνωστών μιας εφημερίδας. Σχολιάζεται, δέχεται επαίνους, επιθέσεις, μας κάνει δημόσια πρόσωπα. Αυτή η ριζική αλλαγή μας σοκάρει. Οταν ένας δημοσιογράφος έχει ανδρωθεί στον έντυπο Τύπο και δουλεύει στο Διαδίκτυο, πρέπει να αναθεωρήσει πολλά πράγματα: να γίνει ταπεινός και να χαμογελά όταν τον κρίνουν. Εμείς οι δημοσιογράφοι κοντεύουμε να χάσουμε τη δουλειά μας όχι μόνο εξαιτίας της ύφεσης, αλλά και διότι έχουμε απολέσει την αξιοπιστία μας. Τόσα χρόνια είχαμε στενές σχέσεις με πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα και χαίραμε προστασίας. Αυτό τελείωσε.

• Πώς αντιδρούν οι συνάδελφοί σας όταν τα άρθρα τους βγαίνουν στο Διαδίκτυο ως πρόβατα στη σφαγή;

– Πολλοί είναι θυμωμένοι μαζί μου. Το κατανοώ, διότι είμαι εκείνη που δίνω τα άρθρα τους να γίνουν βορά στον όχλο. Πολύ συχνά γίνονται στόχοι κακόβουλων, υστερικών, τρελών. Ορισμένες φορές δέχονται πυρά μάλιστα για προσωπικά θέματα. Εδώ επανέρχεται το θέμα της λογοκρισίας. Μπορεί λ.χ. να κόψεις αμέσως ένα σχόλιο με βρισιές, αλλά τι κάνεις αν ο χρήστης έχει χρησιμοποιήσει ευπρεπή γλώσσα και προσβάλει με το γάντι; Λίγοι συνάδελφοι δέχονται να συνομιλήσουν διαδικτυακά με χρήστες, σε συνέχεια κάποιου ρεπορτάζ. Ο δημοσιογράφος είναι άλλωστε ο μόνος με δηλωμένη την πραγματική του ταυτότητα, ενώ οι άλλοι υπογράφουν με ψευδώνυμα. Οι νεότεροι συνάδελφοι πάντως φοβούνται λιγότερο την τεράστια έκθεση που προκαλεί το Διαδίκτυο, διότι μεγάλωσαν με αυτό. Είναι η γενιά του Facebook: ξέρουν οι πάντες γι’ αυτούς τι έκαναν χθες το βράδυ, αν έχουν βρει το ταίρι τους κ.ά. Η ιδιωτική τους ζωή είναι δημόσια.

• Ποια είναι τα κριτήρια σύμφωνα με τα οποία δημοσιεύετε τα σχόλια των αναγνωστών;

– Αντί να διαβάζουμε το σχόλιο εξαρχής και να το εγκρίνουμε ή να το κόβουμε όπως άλλοι δικτυακοί τόποι, τα δημοσιεύουμε όλα και η λογοκρισία γίνεται εκ των υστέρων. Αυτό μας χαρίζει αμεσότητα και οι χρήστες μας πιστεύουν ότι είναι η δική τους πλατφόρμα όπου εκφράζουν ελεύθερα τις απόψεις τους χωρίς αστυνομία γνώμης. Οσοι αναγνώστες πάντως ξεπερνούν τα όρια με απαράδεκτη γλώσσα ή κακή συμπεριφορά προειδοποιούνται και ύστερα χάνουν την πρόσβαση. Αν ένα άρθρο προκαλέσει τόσα σχόλια που η κατάσταση ξεφύγει από τον έλεγχο, τότε κλείνουμε τη δυνατότητα σχολιασμού.

• Με site σαν το δικό σας έχει προωθηθεί η τέχνη του διαλόγου ή απλώς εκτονώνονται ορισμένοι εμμονικοί;

– Και τα δύο. Το Comment is Free έχει πολύ μεγαλύτερο κοινό από την παρέα στην παμπ. Προσφέρει ένα βήμα με τεράστιο ακροατήριο, οπότε προσελκύει και εμμονικούς αλλά και σοβαρούς ανθρώπους. Κανείς δεν ξέρει ακόμα αν πρόκειται για την αναβίωση του παλιού καλού διαλόγου ή για νέμεση της τεχνολογίας που φέρνει χάος. Αυτή όμως είναι η εποχή μας και το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω. Μας έχει παρασύρει το ρεύμα και οφείλουμε να μάθουμε κολύμπι. Με το κιντλ, ο καθένας θα μπορεί να φτιάχνει τη δική του εφημερίδα κατεβάζοντας ό,τι θέλει. Το να μάθουμε να υπάρχουμε στο Ιντερνετ, να δεχθούμε τους κανόνες της νέας εποχής εξασφαλίζει το μέλλον του Τύπου. Νομίζω ότι ο διάλογος μεταξύ δημοσιογράφων και αναγνωστών έχει πολλά θετικά.

• Ποια είναι αυτά;

– Οι αναγνώστες εκεί έξω ξέρουν συχνά περισσότερα πράγματα από εμάς. Γιατί να μη δεχθούμε τη βοήθειά τους; Μια φορά αναρτήσαμε έγγραφα που αφορούσαν φορολογία και χιλιάδες χρήστες έσπευσαν να μας τα εξηγήσουν. Η έρευνα προχώρησε μέσα σε ελάχιστο χρόνο. Στη γρίπη των χοίρων πήραμε σχόλια από γιατρούς σε νοσοκομεία, μας βοήθησαν απίστευτα να κάνουμε σωστά το ρεπορτάζ. Σκοτώθηκε ένας διαδηλωτής στο G20 και μέσα σε λίγα λεπτά ήρθαν μαρτυρίες και φωτογραφίες. Οσους ρεπόρτερ και αν είχαμε, δεν θα μπορούσαν να το καλύψουν. Αν μάθεις λοιπόν να ακούς και όχι μόνο να ρωτάς, μπορείς να γίνεις καλύτερος δημοσιογράφος.

• Ποια είναι η διαφορά του παραδοσιακού αναγνώστη από τον διαδικτυακό;

– Εκείνοι που αγοράζουν εφημερίδα έχουν άλλες σχέσεις με τους δημοσιογράφους, διότι πληρώνουν ένα ποσό για να διαβάσουν τη γνώμη τους. Ο διαδικτυακός δεν σε τιμά με τον οβολό του αλλά με τον χρόνο του. Είναι πιο απαιτητικός και πιο ωμός. Δεν είναι παθητικός πλέον…

• Ποια είναι η γνώμη σας για τα μπλογκ;

– Υπάρχουν 110.000.000 μπλογκ και το 97% έχουν έστω και μερικούς αναγνώστες. Στις αμερικανικές εκλογές ένα τμήμα του προεκλογικού αγώνα έγινε στο Διαδίκτυο, με πολιτικού περιεχομένου μπλογκς τα οποία ήταν καταπληκτικά. Πώς θα μπορούσες να τους γυρίσεις την πλάτη ως δημοσιογράφος;

• Ποιες εφημερίδες θα επιβιώσουν;

– Εκείνες που θα επενδύσουν στο μέλλον. Το μερίδιό μας στην αγορά της Βρετανίας είναι μικρό. Είμαστε τρίτοι μετά την Τέλεγκραφ και τους Τάιμς. Διαδικτυακά, όμως, έχουμε 26 εκατ. χρήστες, το 40% από τις ΗΠΑ. Σταδιακά θα έρθει το θέμα της χρέωσης. Μέχρι στιγμής δεν το έχουμε κάνει για να μην κόψουμε την κίνηση στο σάιτ, διότι αυτό είναι που μετράει στην αγορά. [Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 17/5/2009]

 

Περιττό βάρος οι δημοσιογράφοι;

• Το 2001 είχε δημοσιευθεί στο βρετανικό περιοδικό «New Scientist» ένα άρθρο για ένα software που επιτρέπει στον ηλεκτρονικό υπολογιστή να συντάσσει ειδήσεις σαν να ήταν δημοσιογράφος. Το πρόγραμμα αυτό σκανάρει τις ειδήσεις των διεθνών πρακτορείων, τα δελτία Τύπου και άλλες γραπτές πηγές και κατασκευάζει συνεκτικά αληθοφανή κείμενα. Σε όσους τότε ανησύχησαν για τον κίνδυνο να αντικατασταθούν, στο κοντινό μέλλον, οι δημοσιογράφοι από ρομπότ, ένας συνεργάτης της «Guardian», ειδικευμένος σε θέματα τεχνολογίας, απάντησε ότι το λογισμικό αυτό δεν διαθέτει μια στοιχειώδη ανθρώπινη ιδιότητα: την ικανότητα να ξεχωρίζει τα γεγονότα από τα μυθεύματα. Φαίνεται ότι στην Ελλάδα του 2009, κάποια κανάλια βλέπουν τους δημοσιογράφους σαν περιττό βάρος. Δύο καλές ενημερωτικές εκπομπές είχε ο Alpha και αυτόν τον μήνα κατήργησε και τις δύο. Προφανώς η «Η μηχανή του χρόνου» του Χρίστου Βασιλόπουλου και το «Κουτί της Πανδώρας» του Κώστα Βαξεβάνη δεν συνδυάζονται με το προφίλ που επιδιώκει η νέα ελληνογερμανική διοίκηση του σταθμού, ενώ ο Ιάπωνας με το λαδωμένο μαλλί που τσιρίζει σαν αντιαεροπορική σειρήνα στο «Βig in Japan» δείχνει το μέλλον που οραματίζεται η νέα διοίκηση. Σε λίγο, όταν θα ακούμε «εκπομπή έρευνας», θα σκεφτόμαστε ότι πρόκειται περί έρευνας για την ανεύρεση εξαφανισμένων προσώπων, όπως συμβαίνει στο «Φως στο τούνελ» της Αγγελικής Νικολούλη (Αlter) ή για την ανεύρεση εξωγήινων ή για τον εντοπισμό παραφυσικών φαινομένων, όπως συχνά συμβαίνει στις «Πύλες του ανεξήγητου» του Κώστα Χαρδαβέλλα.

Στον αντίποδα της πληκτικής αφασίας βρίσκονται οι εκπομπές που προβάλλονται τις Τρίτες στο Mega («Ερευνα» ή «Εμπόλεμη ζώνη» ή «Πρωταγωνιστές»), αλλά και ο ΣΚΑΪ που ενισχύει την ταυτότητά του ως σταθμού που ασχολείται συστηματικά με τα περιβαλλοντικά και οικολογικά προβλήματα, ενώ πολλές εκπομπές του έχουν καθαρά δημοσιογραφικό – ερευνητικό ή ιστορικό χαρακτήρα.

Αντιθέτως, άλλα κανάλια προσπαθούν να επιβάλουν τον δημοσιογράφο – διασκεδαστή, αλλά και τον πολιτικό – κλόουν, δύο συγγενικά είδη που η κύρια λειτουργία τους είναι να τροφοδοτούν τις σατιρικές εκπομπές οι οποίες αναπαράγουν τα καλύτερα νούμερά τους (the best of). Eνώ προετοιμαζόμαστε για τη σοβαρότερη οικονομική κρίση των τελευταίων 80 χρόνων, κάποιοι αντιμετωπίζουν τους τηλεθεατές σαν ιθαγενείς που θαμπώνονται με χάντρες και καθρεφτάκια.

Η τηλεόραση δεν είναι παράρτημα της Ακαδημίας ούτε ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα, αλλά το πιο προσιτό και λαϊκό μέσο ενημέρωσης και ψυχαγωγίας. Ομως το «λαϊκό» δεν ταυτίζεται κατ’ ανάγκην με το ευτελές και το χυδαίο, αλλά μπορεί να είναι μοντέρνο, ευχάριστο και εκλεπτυσμένο. Στην περίπτωση του Alpha, όπως και άλλων ιδιωτικών καναλιών, οι δύο μονομάχοι δεν είναι η ενημέρωση και η ψυχαγωγία, αλλά η δημιουργικότητα και η τηλεόραση «φαστ φουντ».

• Tης Mαριαννας Tζιαντζη, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 28/03/2009

 

H Sun Online υπερίσχυσε των υπόλοιπων βρετανικών ιστοτόπων εφημερίδων τον Φεβρουάριο

Σύμφωνα με την αρμόδια αρχή ελέγχου ηλεκτρονικών επισκέψεων (www.abce.org.uk), το ηλεκτρονικό site της βρετανικής εφημερίδας Sun προσείλκυσε πάνω από 27 εκ. μοναδικούς επισκέπτες, περνώντας μπροστά από τα guardian.co.uk, Telegraph.co.uk, Mail Online και Times Online. Σε αυτή την πρωτιά λέγεται ότι βοήθησαν:

• η ιστορία της καρκινοπαθούς Jade Goody και η μάχη της με τον θάνατο
• 13χρονος που απέκτησε παιδί μαζί με μια επίσης ανήλικη (τεστ DNA απέδειξε τελικά ότι δεν ήταν εκείνος ο πατέρας).

Το site της SunOnline www.thesun.co.uk επανασχεδιάστηκε λίγο πριν τα Χριστούγεννα ενώ η μεγαλύτερη επισκεψιμότητα παρατηρήθηκε στα τμήματα «Ειδήσεις» και «Γυναίκα».

Oι ιστότοποι των υπόλοιπων βρετανικών εφημερίδων

To www.Telegraph.co.uk κατέγραψε 26.169.362 επισκέπτες (113% άνοδο σε σχέση με πέρυσι). Το www.Guardian.co.uk έπεσε από την πρώτη στην τρίτη θέση αφού μόλις 25.331.083 επισκέπτες κατευθύνθηκαν στον πολύ καλό ιστότοπο ενώ στο www.timesonline.co.uk «μπήκαν» 21.989.288 επισκέπτες. Ακολουθούν το www.dailymail.co.uk με 21.842.107 και το www.Independent.co.uk με 9,371,644 μοναδικούς επισκέπτες.

ΔΩΡΑ ΠΑΥΛΙΔΟΥ | ΤΟ ΒΗΜΑ | Πέμπτη 26 Μαρτίου 2009